DOLANDIRICILIK

I. İLGİLİ MEVZUAT

Dolandırıcılık

Madde 157- (1) Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.

II. SUÇUN MADDİ ve MANEVİ UNSURLARI

A. Suçun Maddî Unsuru

Dolandırıcılık, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kişinin kendisine veya başkasına yarar sağlamasıdır. Bu bakımdan dolandırıcılık suçu, kişilerin malvarlığına karşı işlenen bir suçtur.

Dolandırıcılık suçu, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak kendisine veya başkasına yarar sağlamak eylemidir.

Hile, olaylara ilişkin yalan açıklamaların ve sarfedilen sözlerin doğruluğunu kuvvetlendirecek ve böylece muhatabın inceleme eğilimini etkileyebilecek yoğunluk ve güçte olan ve bu bakımdan gerektiğinde bazı dış hareketler ekleyerek veya var olan bir hal ve koşuldan yararlanarak, almayacağı bir kararı bir kimseye aldırtmak suretiyle onu aldatmak ve bu yolla onun zihin, fikir ve eylemlerinde hata meydana getirmektir

Dolandırıcılık suçunu diğer malvarlığına karşı işlenen suç tiplerinden farklı kılan husus, aldatma temeline dayanan bir suç olmasıdır. Birden çok hukuki konusu olan bu suç işlenirken, sadece malvarlığı zarar görmemekte, mağdurun veya suçtan zarar görenin iradesi de hileli davranışlarla yanıltılmaktadır. Madde gerekçesinde de, aldatıcı nitelik taşıyan hareketlerle, kişiler arasındaki ilişkilerde var olması gereken iyiniyet ve güvenin bozulduğu, bu suretle kişinin irade serbestisinin etkilendiği ve irade özgürlüğünün ihlâl edildiği vurgulanmıştır.

Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için yapılan hileli davranışın mağduru aldatabilecek bir nitelikte olması gerekmektedir. Hileli hareket aldatıcı nitelikte bulunmuyorsa, aldatma özelliğinin bulunduğundan bahsedilemez.

Dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için, gerçekleştirilen hilenin etkisiyle, bu hileye maruz kalan kişinin veya bir üçüncü kişinin zararına olarak, fail veya bir başkası bir menfaat elde etmelidir.

Yargıtay’a göre aracın kilometresi ile oynamak basit dolandırıcılık suçunu oluşturur. Söz konusu karara göre, “Sanığın, kendisine ait suça konu 286.235 kilometrede bulunan 2001 model Mitsubishi marka aracın göstergesinde oynama yaparak 97.000 kilometreye indirdikten sonra katılana sattığı, bir süre sonra katılan tarafından suça konu araç satılmak istendiği sırada kilometresinde oynama yapılarak düşürüldüğünün tespit edildiği, sanığın bu surette dolandırıcılık suçunu işlediği iddia olunan somut olayda; Aracın gerçek kilometresinin tespitinin ancak teknik olarak yapılacak inceleme sonucunda anlaşılabileceği, dolayısıyla bu eylemin basit bir yalan olarak kabul edilemeyeceğinin anlaşılması karşısında, sanığın suçtan kurtulmaya yönelik soyut savunması, katılanın tüm aşamalardaki istikrarlı beyanları, aracın kilometresinin sanığın elinde iken düşürüldüğüne dair tespit, aracın değerine ilişkin araştırma tutanağı ve tüm dosya kapsamında, sanığın dolandırıcılık suçundan mahkumiyeti yerine, hakkında yazılı şekilde beraat hükmü verilmesi bozmayı gerektirmiştir (Y15.CD, 25/04/2017 T., 2014/22817 E., 2017/9852 K.)”

B. Suçun Manevî Unsuru

Dolandırıcılık suçu, kasten işlenebilen bir suçtur. Burada söz konusu olan kast, dolandırıcılık suçunun maddî unsurlarının hepsinin fail tarafından bilinmesini ifade etmektedir. Bir başka ifadeyle, fail gerçekleştirdiği davranışların hile teşkil ettiğini, başka birini aldatıcı nitelikte olduğunu bilmelidir.

III. SUÇUN FAİLİ ve MAĞDURU

Dolandırıcılık suçunun faili herkes olabilir. Ancak burada şuna dikkat edilmelidir ki, kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere, hileli davranışı yapan kişi ile yarar elde eden kişi farklı olabilir.

Dolandırıcılık suçunun mağduru, gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilir. Fakat hileli davranışla aldatılan, tüzel kişinin temsilci veya temsilcileridir.IV. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ

Nitelikli dolandırıcılık

Madde 158- (1) Dolandırıcılık suçunun;

a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,

İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. (Ek cümle: 29/6/2005 – 5377/19 md.; Değişik: 3/4/2013-6456/40 md.) Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.

(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

(3) (Ek fıkra: 24/11/2016-6763/14 md.) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.

A. Suçun Dinî İnanç ve Duyguların İstismar Edilmesi Suretiyle İşlenmesi

TCK m. 158/1-a hükmüne göre suçun dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle işlenmesi nitelikli hâl sayılmıştır. Dolandırıcılık suçunun dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle işlenmesi, bu suçun temel şekline göre daha ağır ceza ile cezalandırılmayı gerektiren bir durum olarak kabul edilmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, dinin bir aldatma aracı olarak kullanılmasıdır. Bu husustaki bir Yargıtay kararına göre, “Suç tarihinde sanığın, pazarda alışveriş yapan katılanın yanına yaklaşarak, hayır yapmak istediğini belirtip önce 1000-2000 TL para verdiği, akabinde katılana “bu iş vekilsiz olmaz bileziğini çıkar ben bunu hocaya okutayım, hocaya danışayım “diyerek katılanın 10.000 TL değerinde burma bileziğini istediği, katılandan daha önce verdiği 1000-2000 TL parayı ve bileziği alan sanığın geri dönmediği, sanığın bu şekilde üzerine atılı suçu işlediği iddia ve kabul olunan somut olayda; sanığın savunması, katılanın anlatımı, teşhis işlemi ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde sanığın eyleminin TCK 158/1-a maddesinde belirtilen nitelikli dolandırıcılık suçunu oluşturduğu gözetilerek hüküm kurulması gerekirken sanık hakkında TCK’nin 157/1. maddesindeki dolandırıcılık suçundan hüküm kurulması kanuna aykırıdır (Y11.CD, 22/09/2021 T., 2021/33480 E., 2021/7027 K.)”

B. Suçun, Kişinin İçinde Bulunduğu Tehlikeli Durum veya Zor Şartlardan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi

Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlar, başkalarına güven duymaya en fazla ihtiyaç duyduğu anlardır. Kişinin örneğin doğal bir afete veya trafik kazasına maruz kalmasından ya da hastalığı yüzünden içine düştüğü çaresizlikten yararlanılarak aldatılması daha kolaydır. İşte bu nedenle, TCK m. 158/1-b hükmüne göre, dolandırıcılık suçunun kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle işlenmesi nitelikli hâl sayılmıştır.

C. Suçun, Kişinin Algılama Yeteneğinin Zayıflığından Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi

TCK m. 158/1-c hükmüne göre, dolandırıcılık suçunun kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle işlenmesi nitelikli hâl sayılmıştır. Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanılarak aldatılması daha kolaydır. Bu nedenle, belirtilen durum birinci fıkranın (c) bendinde, dolandırıcılık suçunun temel şekline göre daha ağır ceza ile cezalandırılmayı gerektiren bir nitelikli unsuru olarak kabul edilmiştir.

D. Suçun, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının, Kamu Meslek Kuruluşlarının, Siyasî Parti, Vakıf veya Dernek Tüzel Kişiliklerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenmesi

TCK m. 158/1-d hükmüne göre, dolandırıcılık suçunun kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenmesi nitelikli hâl sayılmıştır. Bu düzenleme ile toplumda yaşayan insanlar üzerinde güven etkisi oluşturan kurum, kuruluş ve tüzel kişiler aracı kullanılmak suretiyle kişilerin istismar edilmesinin önlenmesi amaçlanmış ve maddenin bu bölümüne ilişkin gerekçesinde de; “Birinci fıkranın (d) bendinde, dolandırıcılık suçunun kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasî parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenmesi, bu suçun bir nitelikli unsuru olarak kabul edilmiştir. Çünkü, kamu kurum veya kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî parti, vakıf veya dernek tüzel kişilikleri toplumda güven beslenen müesseseler olarak kabul edilmişlerdir” şeklinde açıklamalara yer verilmiştir. Yargıtay’ın bir kararına göre, “Sanığın katılanın kimlik bilgileri ile kredi alması şeklinde gerçekleşen eylemin, “banka veya kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken krediyi sağlamak amacıyla dolandırıcılık” suçu ile birlikte “kamu kurum ve kuruluşlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık” suçunu oluşturduğu; sanık hakkında “TCK’nin 158/1-d-j-son” bentleri uyarınca hüküm kurularak temel cezadan makul seviyede uzaklaşılması gerektiği gözetilmeksizin, sadece “TCK’nin 158/1-j-son” bentleri uyarınca hüküm kurulmak suretiyle eksik ceza tayini kanuna aykırıdır (Y11.CD, 10/11/2021 T., 2021/31750 E., 2021/10157 K.)”

E. Suçun Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Zararına Olarak İşlenmesi

TCK m. 158/1-e hükmüne göre, dolandırıcılık suçunun kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak işlenmesi nitelikli hâl sayılmıştır.

Uygulamada sık görülen diğer bir olay türü, sahte reçete veya rapor tanzim ederek, kişilere verilmeyen ilaçları verilmiş gibi göstermek suretiyle bu reçete veya raporlardaki ilaçların SGK’ya fatura edilmesi olaylarıdır. Bu husustaki bir Yargıtay kararına göre, “Sanıklardan … …’ün sahibi olduğu, diğer sanıklar …, … ve …’un çalışan oldukları … eczanesi hakkında yapılan teftiş neticesinde düzenlenen raporla suç duyurusunda bulunulduğu, eczane sahibi ve çalışanların sigortalılar adına sigortalıların bilgisi dahilinde ve/veya bilgisi dışında reçete ve sağlık raporu düzenlettirildiği, bu raporlara sigortalıların sahip olmadığı hastalıklara ait tanılar eklettirildiği, düzenlettirilen reçetelerde SGK’ya fatura edilen ilaçların tamamı ve/veya bir kısmının sigortalılara teslim edilmediği, reçete arkasında ilaçları teslim alan kişiye ait olarak alınması gereken imzaların sigortalı veya yakını tarafından atılmadığı, sigortalılara ait reçete ve sağlık raporlarının hep aynı hastanede aynı hekimlere düzenlettirildiği, bu reçetelerdeki ilaç miktarı ile ilaç bedellerinin dikkat çekecek meblağlarda olduğu, kamu kurumunun zarara uğratıldığı, reçete ve sağlık raporlarının usulsüz olarak doktor sanıklar Tarık … ve … tarafından düzenlendiği iddia edilen somut olayda; Sanıkların suçlamaları kabul etmediği, doktor sanıkların bir günde çok fazla hasta baktıkları, rapor ve reçete düzenledikleri hastaları hatırlamasının mümkün olamayacağı, eczane sahibi ve çalışanlarının ise hastaların getirdikleri reçeteleri sisteme girip ilaçları hastalara teslim ettikleri, bazı ilaçların ellerinde olmadığı depoda olduğunu bu ilaçların daha sonra hastalara teslim edilmesi sebebiyle hastaların istekleri doğrultusunda reçetenin arkasını imzaladıkları bundan dolayı rapor ve reçetelerde sahtecilik yapma ve kamu kurumunu dolandırma kasıtlarının olmadığı, mahkeme huzurunda dinlenen tanıkların bizzat muayene olup reçete düzenlendiği ve ilaçlarını teslim aldıkları şeklindeki beyanlarının sanıkların savunmalarını destekler mahiyette olduğu anlaşılmış olup, yapılan usulsüzlüklerin idari cezaya konu olacağı, dolandırıcılık suçu kapsamında değerlendirilemeyeceği, sanıkları cezalandırmaya yetecek her türlü şüpheden uzak açık, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediğinden sanıkların ayrı ayrı beraatlerine ilişkin hükümlerde bir isabetsizlik görülmemiştir (Y15.CD, 27/05/2021 T., 2019/10488 E., 2021/6258 K.)”

Uygulamada görülen ve kamuyu zarara uğratan eylemlerden biri, emekli aylığı alan anne veya babası yahut eşi öldüğü hâlde veya dul maaşı alan annesi öldüğü hâlde bunu SGK’ya bildirmeyerek yatan aylıkları çekmeye devam eden çocuğun (failin) veya eşin eylemidir. Yargıtay’ın son yıllarda verdiği kararlarda, eğer fail “ölümü gizleme” fiilini herhangi bir icrai hareketle gerçekleştirmemiş ve sadece sessiz kalarak maaşı çekmişse, suçun oluşmadığına hükmetmektedir. Bu husustaki bir Yargıtay kararına göre, “Sanığın, bağkur emeklisi olup vefat eden eşine ait emekli maaşını, yeniden evlenmesine karşın bu durumu kuruma bildirmeyerek bu tarihten itibaren almaya devam ettiği, bu suretle sanığın kamu kurum ve kuruluşları zararına dolandırıcılık suçunu işlediğinin iddia edildiği olayda; sanık savunması ve tüm dosya kapsamından; kurumun, aylık bağlandıktan sonra da aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususunu mevzuatta yer alan düzenlemeler uyarınca kontrol etmesi gerekirken bu işlemleri yerine getirmeksizin vefat edenin eşine maaş ödemeye devam etmesi hallerinde sanığın eyleminin hileli davranış olarak nitelendirilemeyeceği anlaşılmakla, suçun yasal unsurlarının oluşmadığı gerekçesine dayanan mahkemenin, sanığın beraatine ilişkin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir (Y15.CD, 27/01/2021 T., 2017/33096 E., 2021/706 K.)”

F. Suçun Bilişim Sistemlerinin, Banka veya Kredi Kurumlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenmesi

Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçu, TCK’nın 158/1-f maddesinde düzenlenmiştir. Maddenin gerekçesinde de; dolandırıcılık suçunun, bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenmesi de birinci fıkranın (f) bendinde bu suçun bir nitelikli unsuru olarak kabul edilmiştir. Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının, özellikle bu kurum ve kuruluşları temsil edenlerin, kurum ve kuruluşları adına hareket eden kişilerin, başkalarını kolaylıkla aldatabilmeleri bir güven kurumu olan bu kuruma güvenin sarsılması bu kurumların araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçunu, nitelikli hâl saymıştır.

Bilişim sisteminin aldatılmasından söz edilemeyeceği için, ancak bu sistemin araç olarak kullanılarak bir insanın aldatılması yani dolandırılması halinde bu bendin uygulanması mümkündür. Aksi halde yani sisteme girilerek bir kişi aldatılmayıp sistemden yararlanılarak çıkar sağlanmışsa bilişim suçu veya bilişim sistemi kullanılmak suretiyle hırsızlık suçunun oluşması söz konusu olacaktır.

İnternete ilan vererek kaparo alan ve bu şekilde mağduru dolandıran fail hakkında TCK m. 158/1-f hükmü uygulanır. Bu husustaki bir Yargıtay kararına göre, “Sanığın, … isimli internet sitesine kiralık ev ilanı vererek telefonla görüştüğü müşteki … ve katılan …’dan talep ettiği kaparo miktarlarının banka hesabına havale edilmesini sağladığı, kendisine bir daha ulaşılamadığı, bu şekilde müştekiye ve katılana karşı nitelikli dolandırıcılık suçunu işlediği iddia olunan olayda; sanığın eylemlerinin, Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 16/04/2013 tarihli 2012/15-1407 Esas ve 2013/140 Karar sayılı kararında da vurgulandığı üzere; 5237 sayılı TCK’nin 158/1-f maddesinde öngörülen bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçu kapsamında kaldığı gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşülerek basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık suçundan hükümler kurulması ile eksik ceza tayini, aleyhe temyiz bulunmadığından bozma nedeni yapılmamıştır (Y11.CD, 14/12/2021 T., 2021/31407 E., 2021/12292 K.)”

G. Suçun Basın ve Yayın Araçlarının Sağladığı Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle İşlenmesi (m. 158/1-g)

Dolandırıcılık suçunun basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi bu suç açısından bir nitelikli unsur olarak belirlenmiştir (m.158/1-g).

TCK m. 6/1-g hükmü uyarınca, basın ve yayın yolu ile deyiminden; her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim aracıyla yapılan yayınlar anlaşılır.

İlan hem internet sitesinde hem de gazetede yapılmışsa, TCK m. 158/1-f ve g bentlerine göre işlem yapılmalıdır. Bu husustaki bir Yargıtay kararına göre, “Sanıkların, internet ortamında ve gazeteye yurtdışında iş bulma ve işçi götürüleceği vaadi ile ilan verdikleri, kendileri ile irtibata geçen müştekilerden gerekli evrak ve masraflar için kullanılmak üzere para aldıkları, sonrasında kendilerine ulaşılamadığı iddia edilen somut olayda; Sanıkların, internet ve gazete aracılığıyla yayınladıkları, ilanlar vasıtasıyla kendilerine ulaşan müştekilerin bir kısmıyla yüz yüze görüşerek, bir kısmıyla ise görüşmeden, hileli hareketlerde bulunarak menfaat temin ettikleri, bu nedenle eylemlerinin suç tarihinde yürürlükte olan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 158/1-g,f maddesinde öngörülen bilişim sistemleri ile basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle dolandırıcılık suçunu oluşturup oluşturmayacağına ilişkin tüm delillerin takdirinin üst dereceli Ağır Ceza Mahkemesi’ne ait olduğu gözetilerek görevsizlik kararı verilmesi yerine, yargılamaya devamla yazılı şekilde hükümler kurulması bozmayı gerektirmiştir (Y15.CD, 04/02/2020 T., 2019/10656 E., 2020/1481 K.)”

H. Suçun Tacir veya Şirket Yöneticisi Olan ya da Şirket Adına Hareket Eden Kişilerin Ticari Faaliyetleri Sırasında; Kooperatif Yöneticilerinin Kooperatifin Faaliyeti Kapsamında İşlenmesi

TCK m. 158/1-h hükmüne göre, dolandırıcılık suçunun tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında işlenmesi nitelikli hal sayılmıştır. Ticari faaliyeti meslek olarak icra eden kişilerin güvenilirliğini sağlamak amacıyla, dolandırıcılık suçunun tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında işlenmesi, bu suçun temel şekline nazaran daha ağır cezayı gerektiren bir nitelikli unsur olarak kabul edilmiştir.

İ. Suçun Serbest Meslek Sahibi Kişiler Tarafından, Mesleklerinden Dolayı Kendilerine Duyulan Güvenin Kötüye Kullanılması Suretiyle İşlenmesi

TCK m. 158/1-i hükmüne göre, dolandırıcılık suçunun serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi nitelikli hâl sayılmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 65/2 maddesinde, “serbest meslek faaliyeti sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır” şeklinde tanımlandığı, aynı Kanun’un 66. maddesi ise “serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenler serbest meslek erbabıdır” denildiği, aynı Kanun’un 37. maddesinin 4. bendinde ise gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleriyle uğraşanların bu işlerinden doğan kazançlarının bu kanunun uygulanmasında ticari kazanç sayılacağı belirtildiği, yasada kendi nam ve hesabına mesleğin gerektirdiği etik kurallara uygun olarak çalışması gereken kişilerin toplumda kendilerine duyulan güveni kötüye kullanmak suretiyle dolandırıcılık suçunu işlemeleri hali nitelikli dolandırıcılık olarak düzenlenmiş ise de, bu bendin uygulanabilmesi için failin serbest meslek mensubu olması ve dolandırıcılık suçunu da mesleği gereği kendisine duyulan güveni kötüye kullanmak suretiyle işlemesi gerektiği gözetilmelidir.

J. Suçun Banka veya Diğer Kredi Kurumlarınca Tahsis Edilmemesi Gereken Bir Kredinin Açılmasını Sağlamak Maksadıyla İşlenmesi

TCK m. 158/1-j hükmüne göre, dolandırıcılık suçunun banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla işlenmesi nitelikli hâl sayılmıştır. Bu hükümde, dolandırıcılık suçunun banka veya diğer kredi kurumlarından, esasta tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak amacıyla işlenmesi bir nitelikli unsur olarak tanımlanmıştır. Banka veya kredi kurumundan bir kredinin temini amacıyla hileli davranışlarda bulunulması ve buna dayalı olarak kredi adı altında bir yarar sağlanması durumunda bu nitelikli unsur oluşacaktır. Kredi kurumu deyiminden banka olmamasına karşın, kanunen borç para vermeye yetkili kılınan kurumlar anlaşılır.

Bu suçun oluşabilmesi için, kredi elde eden kişinin banka veya diğer kredi kurumu görevlilerini hile ile aldatmış olması gerekir.

K. Suçun Sigorta Bedelini Almak Maksadıyla İşlenmesi

TCK m. 158/1-k hükmüne göre, dolandırıcılık suçunun sigorta bedelini almak maksadıyla işlenmesi nitelikli hâl olarak düzenlenmiştir. Sigorta bedelini almak için dolandırıcılık suçunun işlenmesinde, fail tarafından sergilenen hileli hareketler ve uydurulan asılsız senaryo sonucunda, mağdurun irade ve karar verme özgürlüğüne müdahale edilmekte ve esasen elde edilmemesi gereken sigorta bedeli elde edilmeye çalışılmaktadır. Konuya dair bir Yargıtay kararına göre, “Sanığın, daha önceden kaza yapan aracını, kasko sigortasından faydalanması için başka araç kiralayarak kendi aracı ile çarpıştırarak, iki araç arasında kaza olmuş gibi gösterip tutanak tuttukları, olayın üçüncü bir şahıs tarafından görülmesi üzerine müştekiye bildirildiği, müşteki Kenan’ın sanık ve arkadaşını çağırarak durumu sorduğu, sanık ve arkadaşının olayı doğruladığı, sanık ve arkadaşının müştekiye ve sigorta şirketine başvurmadan durumun ortaya çıktığı olayda; özel belgede sahtecilik suçunun oluşabilmesi için sahte özel belgenin oluşturulması dışında kullanılmasının da zorunlu olduğu, olayda ise özel belgenin kullanılmamış olması nedeniyle suçun oluşmayacağı ayrıca sanık ve temyiz dışı diğer sanığın sigorta şirketi veya müştekinin sahibi olduğu firmaya sigorta işleminin başlatılması için müracaatta bulunmadıklarından dolandırıcılık suçunun icrai hareketlerine başlanmaması nedeniyle sanığın beraati yerine mahkumiyetine karar verilmesi kanuna aykırıdır (Y15.CD, 08/06/2021 T., 2019/14631 E., 2021/6774 K.)”

L. Suçun, Kişinin, Kendisini Kamu Görevlisi veya Banka, Sigorta ya da Kredi Kurumlarının Çalışanı Olarak Tanıtması veya Bu Kurum ve Kuruluşlarla İlişkili Olduğunu Söylemesi Suretiyle İşlenmesi

TCK m. 158/1 hükmüne 2016 yılında 6763 sayılı kanunla eklenen (l) bendi ile, dolandırıcılık suçunun, kişinin kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle işlenmesi hâli, nitelikli bir hal olarak sayılmıştır. Eklenen bu hüküm, 02/12/2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten önceki eylemlerde, başka bir nitelikli hâl bulunmuyorsa basit dolandırıcılık hükümleri uygulanmalıdır. Konuya dair bir Yargıtay kararına göre, “Katılanı ev telefonundan arayan sanıkların kendilerine … Emniyet Müdürlüğünden arıyormuş izlenimi verdikleri ve katılanın adının internet dolandırıcılığına karıştığını, hemen bir araca binerek Emniyet Müdürlüğüne gelmesini istedikleri, araçtan inince de kendilerini telefonla aramasını söyledikleri, Emniyet Müdürlüğüne gitmek için yola çıkan katılanın sanıkların verdiği telefon numarasını araması üzerine, sanıkların kendilerini polis olarak tanıtarak banka hesaplarına toplamda 20.470,00 TL yatırmasını sağladıkları iddia olunan olayda; sanıkların kendilerini kamu görevlisi olarak tanıtmaları karşısında, eylemlerinin hükümden sonra 02.12.2016 tarih ve 29906 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren 6763 sayılı Kanun’un 14. maddesi ile eklenen TCK’nin 158/1-L maddesine göre lehe olup, aynı kanunun 157/1. maddesinde düzenlenen basit dolandırıcılık suçunu oluşturduğu, TCK 157. maddesinde düzenlene dolandırıcılık suçunun ise 6763 sayılı Kanunun 34. maddesi ile değişik 5271 sayılı CMK’nin 253. ve 254. madde fıkraları gereğince uzlaşmaya tabi olduğu anlaşılmakla, uzlaştırma işlemleri için gereği yapılarak sonucuna göre sanıkların hukuki durumlarının takdir ve tayini zorunluluğu bozmayı gerektirmiştir (Y11.CD, 08/12/2021 T., 2021/34473 E., 2021/11904 K.)”

M. Kamu Görevlileriyle İlişkisinin Olduğundan, Onlar Nezdinde Hatırı Sayıldığından Bahisle Ve Belli Bir İşin Gördürüleceği Vaadiyle Aldatarak, Başkasından Menfaat Temin Edilmesi

TCK m. 158/2 hükmüne göre, “Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.”

Maddenin ikinci fıkrasında, 765 sayılı Türk Ceza Kanununda bağımsız bir suç olarak tanımlanan “nüfuz ticareti”, dolandırıcılık suçunun bir nitelikli şekli olarak tanımlanmıştır. Bu hükme göre; kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak başkasından menfaat temin eden kişi, dolandırıcılık suçunun nitelikli şeklinden dolayı cezalandırılacaktır.

TCK’nın, 158. maddenin ikinci fıkrasında yer alan bu düzenlemeyle failin, kamu görevlileriyle ilişkisi olduğunu, onlar nezdinde hatırı sayıldığını ileri sürerek ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin etmesi nitelikli dolandırıcılık kabul edilmektedir.

N. Suçun, Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi

TCK m. 158/3 hükmüne göre, “Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.”

O. Suçun, Suç İşlemek İçin Teşkil Edilmiş Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi

TCK m. 158/3-ikinci yarım cümlesine göre, 157. ve 158. maddede yer alan suçların, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır. Kanun koyucu, örgütlü işlenen dolandırıcılıkların daha profesyonel ve daha kolay işlenmesi nedeniyle, bunun önüne geçebilmek için cezanın bir kat artırılmasını öngörmüştür.

V. DAHA AZ CEZA GEREKTİREN HAL

TCK’nın 159. maddesine göre, dolandırıcılığın, bir hukukî ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi hâlinde, şikâyet üzerine, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

Kişinin bir hukukî ilişkiye dayanan alacağını tahsil amacıyla hileye başvurmuş olması hâlinde de, dolandırıcılık suçunun oluştuğunu kabul etmek gerekir. Ancak, madde metninde, kişinin bir hukukî ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacı, dolandırıcılık suçunun temel şekline göre daha az cezayı gerektiren bir neden olarak kabul edilmiştir. Ayrıca, bu nedenle soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun şikâyetine bağlanmıştır.

VI. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ

A. Teşebbüs

Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur (TCK 35/1). Suça teşebbüs halinde fail, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine onüç yıldan yirmi yıla kadar, müebbet hapis cezası yerine dokuz yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Diğer hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir (TCK m. 35/2).

Dolandırıcılık suçunda suçun tamamlanmış sayılabilmesi için mağdurun veya başkasının zararına olarak haksız bir yararın elde edilmiş olması gerekir. Eğer fail, yarar sağlamak için hileli davranışlar sergileyerek icra hareketlerine başlamış, fakat elinde olmayan nedenlerden dolayı (mağdurun aldanmamış olması veyahut başka bir engel sebeple) söz konusu zarar doğmamış ve buna bağlı olarak sağlanmak istenen yarar sağlanmamışsa suç tamamlanmamış, teşebbüs aşamasında kalmış olacaktır.

B. İştirak

Suça iştirak hallerinin her türü, dolandırıcılık suçunda uygulanabilir. Örneğin, aklında hiçbir şekilde dolandırıcılık düşüncesi bulunmayan faile, ne şekilde hileli davranışlarda bulunacağı konusunda akıl veren ve failin bu eylemi gerçekleştirmesine sebep olan şahsın eylemi m. 38 gereğince azmettirme olarak değerlendirilir.

TCK m. 158/3 hükmüne göre, suçun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.

C. İçtima

Genel içtima kuralları dolandırıcılık suçunda uygulanabilir. Dolandırıcılık suçunda içtima hususunda TCK’nın 212. maddesi hükmüne değinmek gerekir. Bu hükme göre, sahte resmî veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması hâlinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.

VII. SUÇU KOVUŞTURMAYLA GÖREVLİ MAHKEME:

Dolandırıcılık suçunun temel şeklini düzenleyen 157. maddedeki suçu kovuşturmakla görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir. Nitelikli hâllerde ise ağır ceza mahkemesi görevlidir.

VIII. SUÇUN YAPTIRIMI

TCK 157 söz konusu olduğunda verilecek ceza, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasıdır.

TCK 158/1 hükmüne göre, birinci fıkradaki nitelikli hallerin bulunması hâlinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.

TCK 159 söz konusu olduğunda verilecek ceza, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır.

IX. SUÇUN SORUŞTURULMASI ve KOVUŞTURULMASI

Genel olarak dolandırıcılık suçu şikâyete tabi değildir. Yani re’sen soruşturulur ve kovuşturulur. Fakat kanun koyucu, daha az cezayı gerektiren hal olarak düzenlediği 159. maddesindeki halde, soruşturma ve kovuşturmayı şikâyet koşuluna tabi tutmuştur.

YARGITAY KARARLARI

YARGITAY 11. CD. E. 2025/822 K. 2025/3840 T. 7.4.2025 • DOLANDIRICILIK ( Kanun’un 158. Maddesinin Üçüncü Fıkrasında Yer Alan Düzenlemenin Suçun Nitelikli Hali Olmayıp Artırım Sebebi Olduğu ve Bu Artırım Maddesinin Uygulanmasının Atılı Suçu Uzlaşma Kapsamından Çıkarmayacağı Dikkate Alındığında Uzlaştırma İşlemlerinin Yerine Getirilmemesi Kanun’a Aykırı Olup Kanun Yararına Bozma Talebi Yerinde Görüldüğü ) • HENÜZ KESİNLEŞMEYEN HÜKÜM ( Bu Aşamada Olağanüstü Kanun Yolu Olan Kanun Yararına Bozma Talebine Konu Edilemeyeceği Belirlenmekle Yargıtay C. Başsavcılığının Kanun Yararına Bozma İsteminin Bu Sanık Yönünden Reddine Karar Vermek Gerektiği ) • UZLAŞMA ( Dolandırıcılık – Kanun’un 158. Maddesinin Üçüncü Fıkrasında Yer Alan Düzenlemenin Suçun Nitelikli Hali Olmayıp Artırım Sebebi Olduğu ve Bu Artırım Maddesinin Uygulanmasının Atılı Suçu Uzlaşma Kapsamından Çıkarmayacağı Dikkate Alındığında Uzlaştırma İşlemlerinin Yerine Getirilmemesinin Kanun’a Aykırı Olduğu )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2024/5326 K. 2025/3817 T. 7.4.2025 • DOLANDIRICILIK SUÇU ( Şikâyetçinin Araç Kiralamak Amacıyla İnternetten Temin Ettiği Ve Firmaya Ait Olduğunu Düşündüğü Telefon Numara ile Whatsapp Yoluyla İletişime Geçtiğinin Kendisine Ait Sürücü ve Kimlik Belgesinin Fotoğraflarını Karşı Tarafa Gönderdiğinin ve Kiralama Bedelinin Bildirilen Hesap Numarasına Yatırılmasına Karşın Araç Kiralama Hizmetinin Yerine Getirilmediğinin ve Dolandırıldığını Anladığının İddiası Üzerine GSM Hattının Sahibi Olduğu Belirlenen Kişinin Açık Kimlik ve Adres Bilgileri Belirlenerek Şüpheli Sıfatıyla İfadesinin Alınması Gerektiği ) • GÜVENLİK KAMERASI GÖRÜNTÜLERİNİN TEMİNİ ( Paranın Çekildiği Bildirilen ATM Cihazının Suç Tarihine Ait Güvenlik Kamerası Görüntülerinin İlgili Bankadan Temin Edilmesi Suretiyle Parayı Çeken Kişinin Kimlik Bilgilerinin Tespitine Çalışılması Paranın Havale Edildiği Elektronik Ödeme Sistemindeki Hesap Sahibi Şüphelinin Cumhuriyet Savcısı Tarafından Olayla İlgili Yeniden Ayrıntılı Olarak Beyanına Başvurularak Kendisinin de Araç Kiralamak İsterken Dolandırıldığını Belirtilen Şüphelinin Bu Savunmasını Doğrulayacak Bilgi ve Belgelerin Dosyaya İbrazının Talep Edilmesi Gerektiği ) • SORUŞTURMANIN GENİŞLETİLMESİ ( Şüpheli Hakkında Benzer Suçlardan Başkaca Soruşturmalar Bulunup Bulunmadığının Ortaya Konulmasından Sonra Sonucuna Göre Gerçek Fail ya da Faillerin Tespiti Amacıyla Dosyanın Zamanaşımı Süresi Boyunca Daimi Aramaya Alınarak Soruşturmaya Devam Olunması Hususu Değerlendirilmesi Gerekirken Hatalı Gerekçe ve Eksik Soruşturma Neticesinde Verilen Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara Karşı Yapılan İtiraz Üzerine Soruşturmanın Genişletilmesine Karar Verilmesi Yerine İtirazın Reddine Karar Verilmesinin Hukuka Aykırı Olduğu )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2024/5338 K. 2025/3506 T. 17.3.2025 • KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİ ( Şüphelinin Suç Tarihinde Borsada Şikâyetçi Adına İşlem Yapma Hususunda Yeterliliğe Sahip Olup Olmadığının Bu İşle İlgili Olarak Herhangi Bir Kurum ve Kuruluşta Çalışıp Çalışmadığının Gerçekleştirilen İşlemlerin Mevzuata Uygun Olup Olmadığının Araştırılması Suça Konu Belgelerin ve Bonoların Düzenlendikleri Tarihlerde Şikâyetçi ve Şüphelinin Aynı Yerde Bulunduklarını Gösterir Şekilde Cep Telefonlarının Ortak Baz İstasyonlarının Bulunup Bulunmadığının Belirlenmesi Gerektiği ) • HESAP DÖKÜMÜ ( Şüphelinin Bonoların Düzenlenme Tarihi İtibarıyla Şikâyetçiye Bu Miktarda Borç Verebilecek Ekonomik Gücünün Olup Olmadığının Belirlenmesi Bakımından İlgili Vergi Dairesinden Şüphelinin 2016 2017 Yıllarına Ait Beyan Edilen Gelirinin Sorulması Dosyada Bulunan Bilgiler ile Tüm Bankalarda Bulunan Her Türlü Vadeli Vadesiz Mevduat Yatırım Hisse Senedi vs Hesaplarına Ait Hesap Dökümlerinin Getirtilmesi Gerektiği ) • TANIKLARIN DİNLENMESİ ( Bu Belgeler Üzerinde Bilirkişi İncelemesi Yaptırılarak Hesaplarda Bulunan Para ve Diğer Menkul Değerlerin Ne Suretle Elde Edildiğinin Yatırım Amaçlı Üçüncü Kişiler Tarafından Şüpheliye Gönderilen Para Miktarının Ortaya Konulması Tanık Olarak İsimleri Bildirilen Kişilerin Olayla İlgili Bilgilerine Başvurulması Şüpheli Hakkında Benzer Eylemleri Nedeniyle Başkaca Soruşturma Dosyaları Bulunup Bulunmadığının Tespit Edilmesi Gerektiği ) • BİLİRKİŞİ RAPORU ( Cumhuriyet Başsavcılığının Dosyaları ile Şikâyetçi ve Şüpheli Arasında İhtilaf Konusu Olayla İlgili Görülmekte Olan Tüm İcra Hukuk Dava Dosyalarının Getirtilip İncelenmesi Bu Yargılamalar Sırasında Temin Edilen Bilirkişi Raporları Başta Olmak Üzere İş Bu Soruşturmayı İlgilendiren Delillerin Onaylı Örneklerinin Dosyaya Eklenmesi Temin Edilen Tüm Bilirkişi Raporları ile Adli Tıp Kurumu Başkanlığı Fizik İhtisas Dairesinin Bilirkişi Raporu Arasındaki Çelişkilerin Giderilmesi Gerektiği ) • BONO ( İmzalı Boş Kağıtların Üzerine Sonradan Oluşturulduğu İddia Edilen Belgelerin Bonoların Mutat Şekilde Meydana Getirilip Getirilmediğinin Belgeler Üzerinde Ataç Pul İzi Bulunup Bulunmadığının Tüm Belgelerde Ortak Olan “Adı Soyadı TC No İmza” Yazılı Bölümlerin Kağıdın Aynı Yerinde Yer Alıp Almadığının Islak İmzalı Olarak Yazılan Bölümlerin Üzerinde Belgenin Yazıcı Yardımıyla Sonradan Oluşturulup Oluşturulmadığının Tespitine Yönelik Herhangi Bir Toner Mürekkep İzi Olup Olmadığının Ortaya Konulması Gerektiği ) • GENİŞLETİLMİŞ UZMANLAR KURULU ( Yeni Bilirkişi Raporu Aldırılmasından Sonra Sonucuna Göre Şikâyetçinin Dolandırıcılık ve Sahtecilik Suçlarına Yönelik İddialarının Değerlendirilmesi Gerekirken “Soruşturma Konusu Senetlerin Bononun Zorunlu Geçerlilik Unsurlarını İçerdiği Senetler ve İbranamelerde ATK Fizik ve İhtisas Dairesince Herhangi Bir Ekleme Çıkarma Yazılar Arasında Fark Farklı Bir Yazıcıya Ait Mürekkep Kalıntısı Tahrifat Bulunmadığının Bildirildiği” Şeklindeki Hatalı Gerekçe Neticesinde Verilen KYOK’a Yapılan İtiraz Üzerine Soruşturmanın Genişletilmesine Karar Verilmesi Gerektiği )

YARGITAY CEZA GENEL KURULU E. 2024/11-458 K. 2025/26 T. 15.1.2025 • DOLANDIRICILIK SUÇU ( Soruşturma Evresinde Zararı Kısmen Karşılanan Katılanın Kovuşturma Evresinde Yapılan Uzlaştırma İşlemleri Sırasında Kalan Zararının Ödenmediğini ve Uzlaşmayı Kabul Etmeyeceğini İfade Etmesi Nedeniyle Teklif Aşamasında Uzlaştırma Girişiminin Olumsuz Sonuçlandığı – Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı İtirazının Reddine Karar Verilmesi Gerektiği ) • KATILANIN KOVUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞMAYI KABUL ETMEYECEĞİNİ İFADE ETMESİ ( Dolandırıcılık Suçu – Soruşturma Evresinde Zararı Kısmen Karşılanan Katılanın Kovuşturma Evresinde Yapılan Uzlaştırma İşlemleri Sırasında Kalan Zararının Ödenmediğini ve Uzlaşmayı Kabul Etmeyeceğini İfade Etmesi Nedeniyle Teklif Aşamasında Uzlaştırma Girişiminin Olumsuz Sonuçlandığının Gözetilmesi Gereği )

YARGITAY 8. CEZA DAİRESİ E. 2022/4986 K. 2024/8706 T. 13.11.2024 • BAŞKASINA AİT BANKA VEYA KREDİ KARTININ İZİNSİZ KULLANILMASI SURETİYLE YARAR SAĞLAMA SUÇU ( Sanıkların 16.02.2016 ve 17.02.2016 Tarihlerinde Katılanı Hileli Hareketlerle Önceden Yatırdığı Paraların Hesabına İade Edileceği Yönünde Kandırarak Bizzat Katılan Tarafından Bankamatikten Farklı Zamanlarda Sanığın Hesabına Havale Yapması Şeklindeki Eylemleriyle Zincirleme Şekilde Basit Dolandırıcılık Suçunu İşlediklerinin Gözetilmesi Gerektiği ) • BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN KULLANILMASI SURETİYLE HIRSIZLIK SUÇU ( Sanıkların Katılana Ait Banka Kartı Bilgilerini Kullanarak İnternet Bankacılığı Müşteri Numarası ve Şifresi Oluşturma Buradan Katılana Ait Kredi Kartı Hesabından İnternet Bankacılığı Yoluyla 5.400,00 TL’nin Sanığa Ait Hesaba Havale ve Hatta 95,00 TL Yükleme Yapma Ayrıca Katılana Ait Hesaptan 2.250,00 TL’nin Ziraat Bankası Müşterisi Olan Sanık Hesabına Havale Yapma Şeklinde Gerçekleşen Tüm Eylemlerinin Zincirleme Şekilde Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık Suçunu Oluşturduğunun Kabulü Gerektiği ) • DOLANDIRICILIK SUÇU ( Sanıkların Zincirleme Şekilde Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık ve Zincirleme Şekilde Dolandırıcılık Suçundan Cezalandırılmaları Gerekirken Birlikte Suç İşlediklerine Dair Delil Bulunmadığı Gerekçesiyle Sanığın Üzerine Atılı Suçun Bir Bütün Olarak Zincirleme Şekilde Dolandırıcılık Sanığın Üzerine Atılı Suçun ise Kül Halinde Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartının İzinsiz Kullanılması Suretiyle Yarar Sağlama Suçunu Oluşturduğu Kabul Edilerek Eksik Ceza Tayin Edilmesinin Hukuka Aykırı Olduğu )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2023/6494 K. 2024/12014 T. 21.10.2024 • DOLANDIRICILIK SUÇU ( Her Ne Kadar Teşhis Tutanağına Göre Şikâyetçinin Şüphelileri Teşhis Edemediği Belirlenmiş ise de Şikâyetçiyi Kayseri Otogarında Karşılayan ve Açık Kimlik Bilgileri Tespit Edilemeyen İki Erkek Şüpheli Hakkındaki Tefrik Edilen Kayseri Cumhuriyet Başsavcılığının Soruşturma Dosyasının Getirtilerek İncelenmesi Gerektiği ) • BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ ( Mahkemece Şikâyetçiyi Otogarda Karşılayan ve Açık Kimlik Bilgileri Tespit Edilemeyen İki Erkek Şüpheli Hakkındaki Tefrik Edilen Cumhuriyet Başsavcılığının Soruşturma Dosyasının Getirtilerek İncelenmesi İşbu Soruşturmayı İlgilendiren Delillerin Onaylı Örneklerinin Dosyaya Eklenmesi O Dosyada Yer Alan Güvenlik Kamerası Görüntülerindeki Kişilerin Şüpheliler Olup Olmadığı Yönünden Bilirkişi İncelemesi Yaptırılması Zorunluluğu ) • ŞÜPHELİLERİN TANINIP TANINMADIĞINA İLİŞKİN BİLGİYE BAŞVURULMASI ( Dosyadaki Güvenlik Kamerası Görüntülerindeki Kişilerin Şüpheliler Olup Olmadığı Yönünden Bilirkişi İncelemesi Yaptırılması Kişiler Hakkında Bölge Adliye Mahkemesinin Bozma Kararı Sonrası Devam Eden Asliye Ceza Mahkemesinin Dosyasının Akıbetinin Araştırılması Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Ek Karar Verilen Mobilyanın Yetkilisinin Şüphelileri Tanıyıp Tanımadığı Yönünde Bilgisine Başvurulmasından Sonra Sonucuna Göre Hukuki Durumlarının Değerlendirilmesi Gerektiği )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2021/1798 K. 2024/13243 T. 18.11.2024 • NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK SUÇU ( Sanıkların İşletmekte Oldukları İş Yerinin Ticaret Siciline Kayıtlı Olmaması Durumunda İse Eylemin 5237 Sayılı TCK’nın 157/1 Maddesi Kapsamında Yer Alan Dolandırıcılık Suçunu Oluşturacağının Gözetilmesi Gereği ) • İŞ YERİNİN TİCARET SİCİLİNE KAYITLI OLUP OLMADIĞININ TESPİTİ ( Nitelikli Dolandırıcılık – Sanıkların İşletmekte Oldukları İş Yerinin Ticaret Siciline Kayıtlı Olup Olmadığı Belirlenerek Suç Vasfının Tespiti İle İş Yerinin Ticaret Siciline Kayıtlı Olması Durumunda Sanıklardan Hangisinin Ticari İşletmeyi Temsile Yetkili Olduğu da Belirlenmek Suretiyle Sanıkların Eylemlerinin 5237 Sayılı TCK’nın 158/1-H Maddesi Kapsamında Değerlendirilmesi Gerektiği ) • UZLAŞTIRMA ( İş Yerinin Ticaret Siciline Kayıtlı Olmamasının Tespiti Halinde Bu Suçun Uzlaştırma Kapsamına Alındığı Gözetilmek Suretiyle Sanıkların Hukuki Durumlarının Tespit ve Tayini Gerektiği )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2021/21562 K. 2024/13703 T. 21.11.2024 • DOLANDIRICILIK ( Sanığın Banka Hesap Bilgilerinin Araştırılarak Suç Tarihlerini de Kapsayacak Şekilde Hesap Dökümlerinin Getirtilerek Sanık Tarafından Sahibinden.Com İsimli İnternet Sitesinde ve Başkaca İnternet Sitelerinde Savunmaları İle Uyumlu Şekilde 2. El Telefon Vb. Eşya Satışı Yapılıp Yapılmadığının Buna İlişkin Hesabına Para Giriş/Çıkış İşlemi Bulunup Bulunmadığının Tespiti Gerektiği ) • İNTERNET SİTESİ ÜYELİK HESABI ( Dolandırıcılık – Sanığın Sahibinden.Com İsimli İnternet Sitesi Üyelik Hesabının Araştırılarak Suç Tarihlerini de Kapsayacak Şekilde Üyelik Bilgilerinin Getirtilerek Sanık Tarafından Sahibinden.Com İsimli İnternet Sitesinde Savunmaları İle Uyumlu Şekilde 2. El Telefon Vb. Eşya Satışına İlişkin İlan Yapılıp Yapılmadığının Buna İlişkin Bilgi ve Belgelerin Bulunup Bulunmadığının Tespiti Gerektiği ) • PARA İADESİ ( Dolandırıcılık – Dairemizce Uyap Sistemi Marifetiyle Yapılan Sorgulama Dahilinde Sözü Edilen Tanığın Adına Kayıtlı Banka Hesabının Kullanılması Nedeniyle Dava Konusu Olan Karşıyaka 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin Dava Dosyasının Celbi ile Sanığın Para İadesi Yaptığını Belirttiği ve Dosya İçerisinde Yer Alan Garanti Bankasının Yazı Cevabına İstinaden Sanık Tarafından İade Yapılan Cep-T Parcard Banka Hesabı Sahibi Tanığın Açık Kimlik ve Adres Bilgilerinin Tespit Edileceği )

YARGITAY 5. CEZA DAİRESİ E. 2021/11701 K. 2024/1351 T. 13.2.2024 • DOLANDIRICILIK SUÇU ( Sanığın Kamu Görevlileri Üzerinde Nüfuzunun Bulunmaması Nedeniyle Eyleminde Nüfuz Ticareti Suçunun Unsurlarının Bulunmadığı – Sanığın “Müdürüm Maddi Yönden Sıkıntıda Paraya İhtiyacı Var 6.000 TL Verirsen Kontroller Tamamen Azalacak Ceza Yazılsa Bile Müdür Vasıtasıyla İptal Edilecek” Şeklindeki Sözleri de Dikkate Alındığında Eylemin Basit Dolandırıcılık Suçunu Oluşturduğu/Bu Suçtan Uzlaşma Nedeniyle Verilen Düşme Kararına Karşı İstinaf Başvurusunun Esastan Reddine Karar Verilmesi Gerektiği Gözetilmeden Nüfuz Ticareti Suçundan Mahkumiyet Hükmü Kurulmasının Hatalı Olduğu ) • NÜFUZ TİCARETİ SUÇU ( Sanığın Kamu Görevlileri Üzerinde Nüfuzunun Bulunmaması Nedeniyle Eyleminde Nüfuz Ticareti Suçunun Unsurlarının Bulunmadığı – Sanığın “Müdürüm Maddi Yönden Sıkıntıda Paraya İhtiyacı Var 6.000 TL Verirsen Kontroller Tamamen Azalacak Ceza Yazılsa Bile Müdür Vasıtasıyla İptal Edilecek” Şeklindeki Sözleri de Dikkate Alındığında Eylemin Basit Dolandırıcılık Suçunu Oluşturduğu/Bu Suçtan Uzlaşma Nedeniyle Verilen Düşme Kararına Karşı İstinaf Başvurusunun Esastan Reddine Karar Verilmesi Gerektiği Gözetilmeden Nüfuz Ticareti Suçundan Mahkumiyet Hükmü Kurulmasının İsabetsiz Olduğu ) • ADLİ PARA CEZASI ( Yasa Koyucunun Ayrıca Adli Para Cezası Öngördüğü Suçlarda Hapis Cezasının Alt Sınırdan Tayini Halinde Mutlak Surette Adli Para Cezasının da Alt Sınırdan Tayini Gerektiği Yönünde Bir Zorunluluk Bulunmamakta ise de Nüfuz Ticareti Suçundan Hüküm Kurulurken Yeterli ve Yasal Gerekçe Gösterilmeksizin Adli Para Cezasının Alt Sınırın Üzerinde 300 Gün Olarak Tayin Edilmesinin Hukuka Aykırı Bulunduğu )

YARGITAY CEZA GENEL KURULU E. 2020/11-332 K. 2022/121 T. 24.2.2022 • DOLANDIRICILIK ( Sanık Kamuya Yönelik Uzlaştırma Kapsamında Bulunmayan Resmî Belgede Sahtecilik Suçu İle Uzlaştırma Kapsamında Bulunan Dolandırıcılık Suçlarını Zaman ve Mekân Birliği İçerisinde Birlikte İşlemiş İse de Dolandırıcılık Suçunun Uzlaştırma Kapsamına Girmeyen Resmî Belgede Sahtecilik Suçu İle “Aynı Mağdura Karşı” İşlenmemiş Bulunması Karşısında CMK 253/3 Md.sindeki Uzlaştırma İstisnasının Sanık Hakkındaki Dolandırıcılık Suçu Bakımından Uygulanma İmkânının Bulunmadığı ve Dolandırıcılık Yönüyle Uzlaşma Hükümlerinin Uygulanması Gerektiği ) • UZLAŞTIRMA KAPSAMINDA BULUNMAYAN RESMÎ BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU İLE UZLAŞTIRMA KAPSAMINDA BULUNAN DOLANDIRICILIK SUÇLARININ ZAMAN VE MEKAN BİRLİĞİ İÇERİSİNDE BİRLİKTE İŞLENMESİ ( Dolandırıcılık Suçunun Uzlaştırma Kapsamına Girmeyen Resmî Belgede Sahtecilik Suçu İle “Aynı Mağdura Karşı” İşlenmemiş Bulunması Karşısında CMK 253/3 Md.sindeki Uzlaştırma İstisnasının Sanık Hakkındaki Dolandırıcılık Suçu Bakımından Uygulanma İmkânının Bulunmadığı ve Dolandırıcılık Yönüyle Uzlaşma Hükümlerinin Uygulanacağı )

YARGITAY CEZA GENEL KURULU E. 2020/15-394 K. 2022/122 T. 24.2.2022 • DOLANDIRICILIK ( Sanığın Senetleri … İsimli Şahıstan Aldığı Yönündeki Savunmasının Soyut Nitelikte Olması … İsimli Şahıs İle Oğlu … İsimli Şahsın Tanık Sıfatıyla Dinlenilmelerinin ve Suça Konu Senetlerdeki Yazı ve İmzaların Adı Geçen Şahısların Eli Ürünü Olup Olmadığına İlişkin Bilirkişi İncelemesi Yaptırılmasının Sanığın İşlediği Kabul Edilen ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilen İnceleme Dışı Resmi Belgede Sahtecilik Suçuna Etkisi Olabileceği Ancak Sanığa Atılı Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Bakımından Sonuca Etkili Nitelikte Bulunmadığı ) • NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK ( Öncelikle Sanık İle Katılanın Beyanları İçeriğinden Sanığın Suça Konu Senetleri Almış Olduğu Malzemeler Karşılığında Önceden Doğan Borcu Nedeniyle … Şirketine Verdiğinin Sabit Olması Sanığın Önceden Verdiği Çekleri Geri Aldığına ve Yerine Suça Konu Senetleri Verdiğine Ayrıca … Şirketinden Malzeme Aldığı Sırada Hile Kullandığına Dair Herhangi Bir İddianın Bulunmaması Nedenleriyle Sanığa Atılı Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Unsurları İtibarıyla Oluşmadığı ) • SENETLERDEKİ YAZI VE İMZALAR ( Adı Geçen Şahısların Eli Ürünü Olup Olmadığına İlişkin Bilirkişi İncelemesi Yaptırılmasının Sanığın İşlediği Kabul Edilen ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilen İnceleme Dışı Resmi Belgede Sahtecilik Suçuna Etkisi Olabileceği Ancak Sanığa Atılı Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Bakımından Sonuca Etkili Nitelikte Olmadığı )

YARGITAY CEZA GENEL KURULU E. 2017/23-502 K. 2020/299 T. 18.6.2020 • DOLANDIRICILIK SUÇU ( Borcun Yenilenmesinin Söz Konusu Olmayıp Suça Konu Çekin Aracın Satışı Sırasında Yani Önceden Doğan Senede Dayalı Borç Dışındaki Borç Nedeniyle ve Bu Borca Teminat Olarak Sonradan Verilmiş Olduğu Göz Önüne Alındığında Sanığa Atılı Dolandırıcılık Suçunun Unsurları İtibarıyla Sabit Olmadığı ) • BORCUN YENİLENMESİ ( Tarafların Çekin Verilmesi Sırasında Senede Dayalı Borcu Ortadan Kaldırmak İradesi İle Hareket Etmedikleri ve Bu Nedenle Borcun Yenilenmesinin Söz Konusu Olmadığı – Sanığa Atılı Dolandırıcılık Suçunun Unsurları İtibarıyla Sabit Olmadığının Kabulü Gerektiği ) • ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK ( Suça Konu Çekin Keşidecisi Olarak Görünen Şirket Yetkilisinin Duruşmaya Çağrılarak Çekin ve Çekin Arkasındaki Birinci Ciro Yerindeki Kaşenin Yetkilisi Olduğu Şirkete Ait Olup Olmadığının Çek Şirkete Ait İse Ne Şekilde Elden Çıktığının ve Çekte Ciro İmzası Bulunanın Şirket İle Bir İlişkisinin Bulunup Bulunmadığının Sorulması Gerektiği )• İMZA İNCELEMESİ ( Sanığın Keşideci Şirket Yetkilisinin ve Açık Kimliğinin Tespit Edilmesi Durumunda Çekte Ciro İmzası Bulunanın Yazı ve İmza Örneklerinin Alınarak Çekteki Yazı ve İmzaların Kimin Eli Ürünü Olduğu ve Gerekirse İlgili Bankadan Orjinal Çek Sureti Temin Edilerek Çekin Ne Suretle Sahte Olduğu Hususlarında Bilirkişi Raporu Alınması Gerektiği )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2023/6062 K. 2025/307 T. 7.1.2025 • NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK SUÇU ( Sanığın Astsubaylığa Geçiş Sınav Sorularını Sınav Öncesinde Örgüt Üyelerinden Elde Ettiği Örgüt Üyeliği Kapsamında ve Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde Soruları Önceden Temin Ederek Yazılı Sınavı Kazanıp Türk Silahlı Kuvvetlerine Dahil Olduğu/Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Zararına Dolandırıcılık Suçunu İşlediğine Dair Tam Bir Vicdani Kanaat Oluşmakla Sanığın Yüklenen Suçtan Cezalandırılması Gerektiği )• SUÇUN KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ ZARARINA OLARAK İŞLENMESİ ( Nitelikli Dolandırıcılık – Sanığın Kara Kuvvetleri Komutanlığına Bağlı Astsubay Olarak Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Zararına Dolandırıcılık Suçunu İşlediğinin Sabit Olduğu/Sanığın Yüklenen Suçtan Cezalandırılması Yerine Beraatine Karar Verilmesinin Hukuka Aykırılığı )• ÖRGÜT FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE SORULARI ÖNCEDEN TEMİN EDEREK YAZILI SINAVI KAZANIP TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNE BAĞLI ASTSUBAY OLAN SANIK ( Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Zararına Dolandırıcılık Suçunu İşlediği/Sanığın Atılı Suçtan Mahkumiyetine Karar Verilmesi Gereği )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2024/2262 K. 2024/15889 T. 18.12.2024 • DOLANDIRICILIK SUÇU ( Sanıklardan Birinin Kullanımında Olan Telefondan Üniversite PTT Şubesini Arayarak Telefonu Açana Kendisini Üniversitede Çalışan Öğretim Görevlisi Olarak Tanıtıp Özel Hastanede Acil Hastasının Olduğunu Acilen Para Yatırması Gerektiğini Personelle Parayı Gönderdiğini Ancak İşlemin Hemen Personel Parayı Getirene Kadar Yapılması Gerektiğini Söyleyerek Hile ile Kandırması ve Yönlendirmesi Neticesinde PTT Hesabından Sanık Adına Para Yatırmasını Sağlamak Şeklinde Eylemin Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Zararına Dolandırıcılık Suçunu Oluşturduğunun Kabulü Gerektiği )• SUÇ VASFINDA HATA ( Sanığın Kullanımındaki Telefondan Farklı Banka Şubelerini Arayarak Banka Görevlilerine Kendisini İlçe Kaymakamı Olarak Tanıttıktan Sonra Acil Paraya İhtiyaç Olduğundan Kaymakamlık Hesabından Bildirdiği Hesaplara Para Göndermelerini İstediği Bazı Banka Şubesi Personelinin Parayı Yolladığı Bazılarının ise Ya Parayı Yollamadığı ya da Yolladıktan Sonra Hesaba Bloke Koydurarak Çekilmesini Önledikleri Eylemlerin 5237 SK Md.158/1-e ve Md.158/1-F-Son Suçlarını Oluşturduğu Gözetilmeden Suç Vasfında Hataya Düşülerek Basit Dolandırıcılık Suçundan Hükümler Kurulmasının Hatalı Olduğu )• SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASI ( Hüküm Tarihinde Başka Suçtan L Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda Tutuklu Olarak Bulunan ve Duruşmadan Vareste Tutulma Talebi Bulunmayan Sanığın Hükmün Tefhim Olunduğu Duruşmaya Bizzat veya SEGBİS Yoluyla Katılımı Sağlanmadan Yokluğunda Mahkumiyet Hükmü Kurulması Suretiyle 5271 Sayılı Kanun’un 193 ve 196. Maddelerine Aykırı Davranılarak Savunma Hakkının Kısıtlanmasının Hukuka Aykırı Olduğu )• VEKALET ÜCRETİ ( Dolandırıcılık Suçuna Konu Eylem Nedeniyle Sanıklar Hakkında Mahkûmiyet Hükümleri Kurulduğu Halde Kendisini Vekille Temsil Ettiren Katılan Kurum Lehine Vekâlet Ücreti Ödenmesine Karar Verilmesi Gerektiğinin Gözetilmemesinin İsabetsiz Olduğu )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2024/2060 K. 2024/15794 T. 18.12.2024 • KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ ZARARINA DOLANDIRICILIK SUÇU ( Sanığın Savunmasında Komiser Yardımcısı Olarak Atandıktan Sonra Hatalı Soruların İptali Nedeniyle Yeniden Yapılan Puanlamada Barajı Geçemediğini ve Tenzili Rütbe Uygulanarak Polis Memuru Olarak Atamasının Yapıldığını 10 Ay Kadar Polis Memuru Olarak Görev Yaptığını Bu Esnada Komiser Yardımcılığı Nedeniyle Yapılan Fazla Ödemelerin Maaşından Kesildiğini Bu Karara Açtığı Dava ile Sonucu Tekrar Komiser Yardımcısı Rütbesi Aldığını Ancak Tekrar Tenzili Rütbe Uygulanarak Polis Memurluğuna Atandığını Beyan Ettiği – Sanığın Savunmasındaki Hususların Araştırılması Gerektiği )• TANIK BEYANI ( Sanığın Hts Kayıtlarının İncelenmesi Neticesinde Görüşme Yaptığı Tespit Edilen ve 2011 Yılında Düzenlenen Polis Memurluğundan Komiser Yardımcılığına Geçiş Sınav Sorularını Hazırlama Komisyonunda Bulunan Komisyon Üyesinin 5271 Sayılı Kanun’un 48. Maddesi Uyarınca Çekinme Hakkı Bulunduğu da Hatırlatılarak Tanık Sıfatıyla Dinlenmesi Gerektiği )• ETKİN PİŞMANLIK ( Sanıkla Aynı Sınava Giren ve Sınav Sorularını Elde Ettikleri Yönünde Kanaat Bulunduğu Tespitine Yer Verilen Diğer Kişiler ve İrtibatlı Olduğu Değerlendirilen Kişiler Hakkında Herhangi Soruşturma veya Kovuşturma Bulunup Bulunmadığının Belirlenmesi Etkin Pişmanlık Hükümlerinden Faydalanmaya Yönelik İfade Verenlerin Beyanları İncelenerek Bu Dosyaya Delil Teşkil Edebilecek İfadelerin Dosyaya Alınması Bu Kişilerin Sanıkla İlgili Dava Konusu Sınava İlişkin Beyan Bulunup Bulunmadığı Araştırılarak Varsa Suretleri Dosyaya Getirtilip Gerekirse Tanık Olarak Dinlenilmeleri Gerektiği )• BİLİRKİŞİ RAPORU ( Suça Konu 2011 Yılı Polis Memurluğundan Komiser Yardımcılığına Geçiş Sınavı ile İlgili Dosya Kapsamında Bulunan Bilirkişi Raporları Dışında Şahısların Şüphelilik Durumunu Gösterir Başkaca Bir Bilirkişi Raporu Alınıp Alınmadığının Araştırılmasından Sonra Sonucuna Göre Sanığın Hukuki Durumunun Tayini ve Takdiri Gerektiği )

YARGITAY 11. CEZA DAİRESİ E. 2021/25893 K. 2024/4690 T. 2.4.2024 • DOLANDIRICILIK SUÇU ( Sanığın Hükümlerin Tefhim Olunduğu Duruşmaya Bizzat veya SEGBİS Yoluyla Katılımı Sağlanmadan Yokluğunda Mahkûmiyet Hükmü Kurulması Suretiyle Savunma Hakkının Kısıtlanmasının Hatalı Olduğu )• SAVUNMA HAKKININ KISITLANMASI ( Dolandırıcılık Suçu – Başka Suçtan Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda Hükümlü Olarak Bulunan ve Duruşmadan Vareste Tutulma Talebi Bulunmayan Sanığın Hükümlerin Tefhim Olunduğu Duruşmaya Bizzat veya SEGBİS Yoluyla Katılımı Sağlanmadan Yokluğunda Mahkûmiyet Hükmü Kurulmasının Hukuka Aykırı Bulunduğu )• UZLAŞTIRMA ( 5271 Sayılı Kanun’un 253 ve 254. Maddeleri Gereğince Uzlaştırma İşlemleri İçin Gereği Yapılarak Sonucuna Göre Sanıkların Hukuki Durumunun Tayin ve Takdiri Zorunluluğu )

ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 25. CEZA DAİRESİ E. 2023/649 K. 2023/1118 T. 14.6.2023 • KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK ( Sahte Oluşturulmuş İcra Hukuk Mahkemesi Kararı – Nereden Temin Edildiği ve Ne Suretle Hazırlandığı Tespit Edilemeyen Söz Konusu İmzasız Mühürsüz Belgelerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Maddi Varlıklarından Sayılan Belgeler Olarak Kabul Edilip Edilmeyeceğinin Karar Yerinde Tartışılması Gerektiği )• MENFAAT ÇATIŞMASI ( Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçu – Sanıklardan Birisinin Savunulmasının Diğer Sanık Yönünden Savunmada Zaafiyet Yarattığı Durumlarda Menfaat Uyuşmazlığı Bulunduğunun Kabulü Gerektiği )• HİLE UNSURU ( Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçu – Bahse Konu Belgelerin Hangi Aşamada Katılanlara Teslim Edildiğinin Beyanlardan Anlaşılamadığı İçeriği Sahte Hesap Ekstresinin İse Haksız Menfaat Temininden Sonra Katılanlara Verilerek Kullanılmış Olması Nedeniyle Dolandırıcılık Suçunda Hile Unsuru Olarak Kabul Edilemeyeceği )• BASİT DOLANDIRICILIK ( İmzasız Mühürsüz Sahte Mahkeme Kararı ve Eki Bilirkişi Raporunun Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Maddi Varlıklarından Sayılan Belgeler Olarak Kabul Edilmemesi Halinde Sanığın Sabit Olan Eyleminin Uzlaşmaya Tabi TCK’nın 157/1 Md. Öngörülen Basit Dolandırıcılık Suçunu Oluşturacağı ve Dosyanın Uzlaştırma Bürosuna Gönderilerek Uzlaştırma İşlemleri Yerine Getirileceği )• ŞÜPHELİ VEYA SANIĞIN BİRDEN FAZLA OLMASI HALİNDE SAVUNMA ( Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçu – Sanıklar Arasında Menfaat Uyuşmazlığı Bulunduğu Anlaşıldığı Halde Ayrı Ayrı Müdafiiler Yerine Ortak Müdafii Tarafından Savunmalarının Yapılması Suretiyle 1136 S. AK’nin 38/1 ve CMK’nın 152. Md. Aykırı Davranıldığı )• SAHTE OLUŞTURULMUŞ İCRA HUKUK MAHKEMESİ KARARI İLE ÖNCESİNDE SÖYLEDİĞİ YALAN BEYANI NİTELİKLİ VE YOĞUN HİLE BOYUTA TAŞIMA ( Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçu – İmzasız Mühürsüz Belgelerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Maddi Varlıklarından Sayılan Belgeler Olarak Kabul Edilip Edilmeyeceğinin Tartışılacağı )• ÖZEL BELGEDE SAHTECİLİK SUÇU ( Dolandırıcılık Suçu Tamamlandıktan Sonra Sanığın Bahse Konu Belgeyi Düzenletip Kullanmasının Hukuki Sonuç Doğurmayacağı Gibi Bu İşlemin Katılanların Zarar Görmesine Elverişli Mahiyet Taşımadığı – Belge İçeriğinin Doğru Olmaması Nedeniyle Özel Belgede Fikri Sahtecilik Suçunun Oluşacağı Düşünülebilirse de Özel Belgede Sahtecilik Suçunda Fikri Sahteciliğin Cezalandırıldığına Dair Düzenleme Bulunmadığı )

ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 9. CEZA DAİRESİ E. 2022/4051 K. 2023/2174 T. 7.6.2023 • SUÇ İŞLEMEK AMACIYLA KURULAN ÖRGÜTE BİLEREK İSTEYEREK YARDIM ETME SUÇU ( Hile ve Desiseye Maruz Kalan ve Aleyhine Haksız Yarar Elde Edilen Asıl Mağdurun Yurt Dışında Bulunan Belirtilen Şirketler Olmasına Rağmen Bu Şirketler Davadan Haberdar Edilmeden ve Davaya Katılma Hakkı ve Delil Sunma İmkanı Verilmeden Hüküm Kurulmasının Hatalı Olduğu )• NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK SUÇU ( Sanıkların Şirkete Yönelik 9.030 Euro Haksız Yarar Elde Etmek Suretiyle İşledikleri Nitelikli Dolandırıcılık Suçunu Üç ve Daha Fazla Kişi İşledikleri Sabit Olduğu Halde Sanıklar Hakkında TCK’nın 158/3. Fıkrasının Uygulanmamasının İsabetsiz Olduğu )• TAMAMLANMIŞ SUÇTAN DAVA AÇILMASI ( Sanığın Hesabına Para Yatmış ve Tamamlanmış Olduğundan Diğer Sanıkların Eylemleri ile Birlikte Sanık Hakkında Tamamlanmış Zincirleme Suçtan Hüküm Kurulması Gerekirken Çelişkiye Neden Olunması Ancak Nihayetinde İlgili Şirketin Son Anda Uyarılarak Para Göndermesi Engellendiğinden Doğru ve Yerinde Olarak Tek Bir Teşebbüs Aşamasında Kalan Suçtan Cezalandırılması Fakat İddianamede Sanık Hakkında Diğer Sanıkların Eylemleri Nedeniyle Hem Tamamlanmış Hem de Teşebbüs Aşamasında Kalmış Suçtan Ayrı Ayrı Dava Açıldığı Halde Tamamlanmış Suçtan Dolayı Hüküm Kurulmamış Olmasının Doğru Olmadığı )• İŞTİRAK ( İddianame İçeriğinden Diğer Sanığın Teşebbüs Aşamasında Kalan Eylemine İştirakten de Dava Açıldığının Anlaşılmasına Rağmen Karara Bağlanmamasının Hatalı Olduğu )• HAKSIZ YARAR ( Suça Konu Haksız Yararın 9.030 Euro Olması Karşısında Suça Konu Haksız Yararın Önem ve Değeri Nazara Alınarak Alt Sınırdan Makul Oranda Uzaklaşılması Gerekirken Üst Sınıra Yakın Bir Ceza Tayin Edilmesinin İsabetsiz Olduğu )• ADLİ PARA CEZASI ( Bu Suçtan Elde Edilen Menfaate Göre Sanıklar Hakkında Suç Tarihindeki Kura Göre Bir Hesaplama Yapılarak Gün Adli Para Cezasının Tayin Edilmesi Gerekirken Ne Şekilde Bulunduğu Dosya Kapsamı İtibariyle Anlaşılamayan 60.000 Gün Para Cezasına Hükmedilmesinin Doğru Olmadığı – Sanığın Hesabına Gönderilmesi İstenen Meblağ Tespit Edilerek Buna Göre Temel Cezanın ve Gün Adli Para Cezasının Belirlenmesi Gerekirken Yine Neye Göre Hesaplandığı Dosya Kapsamı İtibariyle Belirlenemeyen 60000 Bin Gün Para Cezasına Hükmedilmesinin Hatalı Olduğu )• HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI ( Sanık Hakkında Adli Sicilinde Bulunan Hagb Kararı Nedeniyle CMK’nın 231/11. Maddesi Uyarınca İhbarda Bulunulmamasının İsabetsiz Olduğu )

ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 21. CEZA DAİRESİ E. 2023/594 K. 2023/823 T. 9.5.2023 • RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK VE KAMU KURUM VE KURULUŞLARININ ARACI KILINMASI SURETİYLE DOLANDIRICILIK SUÇU ( Üzerlerinde Tahrifat Yapıldığı İddia Olunan Senetlerin Aldatıcılık Yeteneği Bulunup Bulunmadığının Takdirinin Mahkemeye Ait Olduğu ) • TEFECİLİK SUÇU ( TCK’nın 241. Md. Düzenlenen Tefecilik Suçunda Para Dışındaki Diğer Misli Şeylerin Ödünç Olarak Verilmesi Halinde Karşılığında Bir Kazanç Elde Edilse Bile Kanundaki Tanımı İtibariyle Tefecilik Suçunun Oluşmayacağı ) • SENETLERİN ALDATICILIK YETENEĞİ BULUNUP BULUNMADIĞININ TAKDİRİNİN MAHKEMEYE AİT OLDUĞU ( Resmi Belgede Sahtecilik ve Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Aracı Kılınması Suretiyle Dolandırıcılık – Mahkemece Suça Konu Senet Asıllarının Getirtilerek Duruşmada Bizzat İnceleneceği/Özelliklerinin Duruşma Tutanağına Yazılacağı ) • PARA DIŞINDAKİ DİĞER MİSLİ ŞEYLERİN ÖDÜNÇ OLARAK VERİLMESİ ( Karşılığında Bir Kazanç Elde Edilse Bile Kanundaki Tanımı İtibariyle Tefecilik Suçunun Oluşmayacağının Gözetileceği ) • SENETLERİN ALDATICILIK YETENEĞİ BULUNUP BULUNMADIĞI ( Yapılan Tahrifatın İlk Bakışta Anlaşılıp Anlaşılamayacağı İğfal Kabiliyetinin Bulunup Bulunmadığının TTK’da Öngörülen Zorunlu Unsurları Taşıyıp Taşımadıklarının Tespit Edileceği – Resmi Belgede Sahtecilik ve Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Aracı Kılınması Suretiyle Dolandırıcılık )

AV. İLTAN EKMEKÇİOĞLU