MÜTEAHHİTTİN İNŞAATI KAT KARŞILIĞI SÖZLEŞMEYE UYGUN İNŞA ETME BORCU

Eser sözleşmesinin ifası sürecinde, yüklenicinin en temel borçlarından biri, üstlendiği işi sözleşme hükümlerine, teknik şartlara, ruhsat ve onaylı projeye uygun olarak ifa etme yükümlülüğüdür. Türk Borçlar Kanunu’nda bu borcun ihlali hâlinde iş sahibine tanınan haklar çerçevesinde, iş sahibinin, gerekli uyarı ve süre tanıma koşullarını yerine getirmek suretiyle, işi bir başkasına devretme imkânı da dahil olmak üzere çeşitli yaptırımları ileri sürebileceği düzenlenmiştir.

Özellikle işin ayıplı yahut sözleşmeye aykırı olarak ifa edileceğinin açıkça anlaşıldığı durumlarda, iş sahibinin müdahalede bulunmaması, doğrudan eserin bozuk şekilde meydana gelmesine yol açabilecektir. Bu gibi hâllerde, iş sahibi, yükleniciye –somut duruma göre– sözleşmeye aykırılığı ya da ayıbı gidermesi veya bunların meydana gelmesini önleyecek tedbirleri alması için uygun bir süre tanımalı ve bu süre sonuçsuz kalırsa, eserin onarımını veya devam eden işin tamamlanmasını masrafları yükleniciye ait olmak üzere üçüncü bir kişiye tevdi edebilecektir. Ancak bu imkânın kullanılabilmesi için, yükleniciye süre verilirken açık ve yazılı şekilde, “belirtilen sürede ayıpsız ifa için gerekli koşullar sağlanmazsa, işin başka bir yükleniciye devredileceği ve bunun maliyetinin yükleniciye ait olacağı” hususunun ihtar edilmiş olması gerekir.

Bu düzenleme, esas itibarıyla TBK m. 123’teki borçlu temerrüdüne ilişkin genel ilkeye paralel bir uygulamadır. Zira burada da yüklenicinin, ayıpsız ifayı gerçekleştirebilmesi için gerekli önlemleri alma yükümlülüğü asli yükümlülük olarak kabul edilmekte, işin başka bir kimseye yaptırılması ise tali niteliktedir.

Yüklenicinin söz konusu borcunun ihlaline dayanarak sorumlu tutulabilmesi için aşağıdaki koşulların birlikte gerçekleşmiş olması gerekir:

A. Bozukluk (Ayıp) veya Sözleşmeye Aykırılığın Teslimden Önce Açıkça Anlaşılması

İş sahibi, eserin inşası sırasında –yani eser henüz tamamlanmadan önce– yüklenicinin işi sözleşmeye, projeye ya da teknik şartlara aykırı şekilde yaptığı veya yapmaya yöneldiğini açıkça fark etmiş olmalıdır. Bu bağlamda “eser meydana getirilirken” ifadesi yalnızca inşa sürecinin başlamış olmasını değil, aynı zamanda henüz yapım faaliyetlerine geçilmeden, kullanılan malzeme ya da hazırlık çalışmaları itibarıyla eserin kusurlu olacağının “açıkça öngörülebilir” olmasını da kapsar.

Örneğin, projede belirtilen demir yoğunluğu yerine daha az demir kullanılarak inşaata başlanması veya projenin öngördüğünden farklı bir mimari düzenin uygulanması bu duruma örnektir. Buna karşılık, yalnızca söylenti düzeyinde kalan, örneğin yüklenicinin eksik malzeme kullanacağına dair duyumlar, iş sahibine bu madde kapsamında bir hak tanımaz.

Nitekim TBK m. 473/1’de düzenlenen “bozukluğu kesin olarak tahmin” şartı, ancak belirli ve somut nitelikteki aykırılıklar söz konusu olduğunda gerçekleşmiş sayılır. Bu maddedeki “onarım” ifadesi de, inşa sürecinde tespit edilen önceki kusurları gidermeye yöneliktir. Öte yandan, “sözleşmeye aykırılık” yalnızca fiziksel aykırılıkları değil; yetkisiz alt yüklenici kullanımı veya uygun olmayan yapım yöntemlerinin tercih edilmesi gibi durumları da kapsar.

B. Aykırılığın Yüklenicinin Kusuruna Dayanması

Bozukluk veya sözleşmeye aykırılığın yüklenicinin kusuruna dayanması gerekir. Bununla birlikte, iş sahibinin kusurunun bulunmaması yeterlidir; yüklenici, kusurunun bulunmadığını ispat etmedikçe sorumluluktan kurtulamaz. Yani ispat yükü yükleniciye aittir.

Eğer yüklenici, kusurunun olmadığını başarılı bir şekilde ispat ederse, iş sahibi inşaatın tamamlanmasını bekleyebilir ve teslim sonrası ayıplı ifaya ilişkin TBK m. 475 ve devamı hükümleri kapsamında, örneğin bedelden indirim talep edebilir. Bu hâlde yüklenicinin sorumluluğu, kusurdan bağımsız olup yalnızca bozukluğun veya ayıbın varlığına dayalıdır. Ancak iş sahibinin, bu bozukluğun doğmasında bir etkisinin bulunmaması gerekir.

Uygulamadan bir örnekle açıklamak gerekirse; bir arsa sahibi ile yüklenici arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi akdedilmiş ve bu sözleşmede, yüklenicinin işi süresinde tamamlamaması hâlinde arsayı iş sahibine eski hâliyle iade edeceği hükme bağlanmıştır. Eğer yüklenici, projenin ve ruhsatın dışına çıkarak kaçak imalat yaparsa ve bu sebeple Belediye yıkım kararı alırsa, iş sahibi yükleniciye olan güvenini kaybettiği gerekçesiyle sözleşmeyi haklı sebeple feshedebilir. Ayrıca, BK m. 108 uyarınca, yüklenici kusursuzluğunu ispat edemediği sürece iş sahibi olumsuz zararını da talep edebilir.

C. İş Sahibinin Süre Tanıyarak Açık Bir İhtarda Bulunması

Yüklenicinin bozuk ya da aykırı bir ifada bulunduğunun saptanması hâlinde, iş sahibi yükleniciye makul bir süre tanımalı ve bu süre içerisinde söz konusu aykırılığın giderilmemesi durumunda, işi masrafları yükleniciye ait olmak üzere başka bir kişiye devredeceğini açıkça bildirmelidir. Bu ihtar yazılı olmalı ve süre verilerek yapılmalıdır. Süre sonunda yüklenici kusuru gidermediği takdirde iş sahibi, eksiklikleri ya da hatalı kısımları üçüncü bir kişi eliyle düzelttirebilir.

Yüklenici, kendisine tanınan süre içinde ayıbı gidermekle yükümlüdür. Aksi takdirde, iş sahibinin uğrayacağı tüm zararları (örneğin gecikmeden kaynaklanan kira kaybı gibi) tazmin etmek zorunda kalabilir. Bu durumda dahi, yüklenicinin alacak hakkı tamamen ortadan kalkmaz; hak ettiği bedel, tazminat alacağı ile takas edilebilir.

Sonuç Olarak

Yüklenici, eseri, sözleşme hükümlerine, onaylı projeye, ruhsata ve imar durumuna eksiksiz ve ayıpsız biçimde uygun olarak inşa etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün ihlali hâlinde iş sahibine tanınan haklar arasında, sözleşmeyi feshetme, işi başkasına yaptırma, bedelden indirim talep etme ve tazminat isteme gibi seçenekler bulunmaktadır. Özellikle eserin ruhsata veya projeye aykırılığı sabit olup, bu aykırılık giderilemeyecek nitelikteyse, iş sahibinin sözleşmeyi sona erdirme hakkı kabul edilmelidir. Bu, uygulamada yüklenici kusurunun sonuçlarına katlanmasını ve iş sahibinin korunmasını amaçlayan önemli bir düzenleme olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kaynakça

• Aral, Fahri, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 5. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2022.

• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku – Özel Borç İlişkileri, 22. Baskı, Ankara: Yetkin Yayınları, 2023.

• Hatemi, Hüseyin / Serozan, Rona / Arpacı, Aydın, Borçlar Hukuku – Özel Borç İlişkileri, 15. Baskı, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2021.

• Oğuzman, M. Kemal / Öz, Turgut, Borçlar Hukuku – Özel Borç İlişkileri, 15. Baskı, İstanbul: Filiz Kitabevi, 2020.

• Yavuz, Cevdet, Borçlar Hukuku – Özel Borç İlişkileri, 17. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları, 2022.

• Yıldırım, Kemal, Eser Sözleşmesi ve Uygulama Sorunları, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2021.

• Türk Borçlar Kanunu, Kanun No: 6098, Kabul Tarihi: 11.01.2011, Resmî Gazete: 04.02.2011/27836.

YARGITAY KARARLARI

YARGITAY 6. HUKUK DAİRESİ E. 2022/1512 K. 2023/1398 T. 11.4.2023 • ESER SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE TASFİYESİ ( Yargıtay İlamında Davalının Uğradığı Menfi Zarar Varsa Hesaplattırılarak Hüküm Altına Alınması Gerektiği Belirtilmiş ise de Yerel Mahkemece Bu Hususta Herhangi Bir İnceleme Yapılmadığı ve Davacı İş Sahibi İdarenin Birleşen Davadaki Taleplerinin Herhangi Bir Gerekçe Belirtilmeksizin Reddedilmesinin İsabetsiz Olduğu ) • HÜKMÜN SONUÇ KISMINDA GÖSTERİLECEK UNSURLAR ( Yerel Mahkeme Kararının Hüküm Fıkrası 6100 SK Md.297/2’deki Düzenlemeye Aykırı Olup Birleşen Her Bir Dava Bakımından Ayrı Ayrı Hüküm Kurulması Gerekirken Hangi Dava Bakımından Hangi Hükmün Verildiği Yüklenici Vekilinin Sunmuş Olduğu Islah Dilekçelerindeki Taleplerinin Mükerrerlik Arz Edip Etmediği Hükmedilen Bedelin Hangi Birleşen Davanın Konusunu Oluşturduğu Hususunda Hiçbir Açıklamanın Yapılmadığı Bu Hali ile Kurulan Hükmün de Usul ve Yasaya Aykırı Olduğu ) • MENFİ ZARARIN HESAPLANMASI ( Yargıtay İlamında Davalı Birleşen Davacı Belediyenin Birleşen Davadaki İsteminin 6098 SK Md.108 Uyarınca Menfi Zarar Olarak Kabulüyle Kalan İşlerin Makul Sürede Yaptırılıp Yaptırılmadığı ve Bu Nedenle Davalının Uğradığı Menfi Zarar Varsa Hesaplattırılarak Hüküm Altına Alınması Gerektiği Belirtilmiş ise de Yerel Mahkemece Bu Hususta Herhangi Bir İnceleme Yapılmadığı Davacı İş Sahibi İdarenin Birleşen Davadaki Taleplerinin Herhangi Bir Gerekçe Belirtilmeksizin Reddedilmesinin Kanuna Aykırı Olduğu ) • KEŞİF VE BİLİRKİŞİ RAPORU ( Hükme Esas Alınan Bilirkişi Raporunun Mahallinde Keşif Yapılarak Düzenlenmediği/Raporda Sözleşme İlişkisinin Sona Erdiği İşin Kesin Hesabının Yapılmadığı Mahallinde İnceleme Yapılarak İmal Edilen Fiziki Gerçekleşme Oranının Tespit Edilmesinin Mümkün Olmadığı Belirtildiği – Raporda 16 Hakediş Raporunda Belirtilen Bedeller Toplam İhale Bedeline Oranlanıp İşin Fiziki Gerçekleşme Oranı Belirlenmiş Toplam Hakediş Bedellerinden Davalı İdarenin Yaptığı Ödemelerin Mahsubu ile Bakiye Alacak Tespit Edildiği/Bu Hesaplamanın Bozma İlamına Aykırı Olduğu ) • ALACAKLARIN HESAPLANMASI ( Mahkemece Davalı İdarece İşin İkmal İhalesine Çıkıldığına Yönelik Beyanı Karşısında Çıkılan İkinci İhale Evraklarının da Dosya Kapsamına Alınarak Hangi Kalemlerin İkinci İhale Kapsamına Alındığını İkinci İhalenin Kapsamı Dışında Kalıp da İlk İhalede Yapılan ve Tamamlanan Kalemlerin Neler Olduğunun Tespiti ile İhale Götürü Bedelle Yapıldığından Fiziki Gerçekleşme Oranı Kurularak Belirlenen Bu Fiziki Oranın Sözleşme Fiyatına Uygulanmak Suretiyle Hesaplanarak Ödemeler Düştükten Sonra Varsa Davacı Alacağına Hükmedilmesi Gerektiği ) • HAK EDİŞLERİN İNCELENMESİ ( Dosya Kapsamına Sunulan Hakedişlerin İncelenmesinde Hesaplamaya Dahil Edilen 15 ve 16 No’lu Hakedişlerin Yüklenici Tarafından Tek Taraflı Düzenlendiği İdareyi Temsilen Herhangi Bir İmzanın Bulunmadığının Anlaşılması Karşısında Yüklenici Tarafından Tek Taraflı Olarak Düzenlenen Bu Belgelerin Hakediş Niteliğinin Bulunmadığının Kabulü Gerektiği ) • ÖDEMELERİN MAHSUBU ( Davalı Birleşen Davacı İdare Tarafından Dosya Kapsamına Sunulan Hakediş Ödeme Belgelerinde Hakedişler Bakımından Yapılan Toplam Ödemenin 3.987.617,00 TL Olduğu Ancak Hükme Esas Alınan Raporda Bu Hakedişler İçin Yapılan Ödemenin 3.987,53 TL Olarak Hesaplamaya Dahil Edildiğine Yönelik İdare Vekilinin Yaptığı İtiraza Dosya Kapsamına Sunulan Ödeme Belgeleri ile Bir Açıklık Getirilmesi Gerektiği )

 

YARGITAY 6. HUKUK DAİRESİ E. 2021/172 K. 2021/2482 T. 22.12.2021 • TAZMİNAT İSTEMİ ( Bilirkişi Heyetleri Tarafından Düzenlenen Raporlar Arasında Çelişki Bulunduğu Halde Mahkemece Çelişki Giderilmeden ve Eksik İnceleme ile Hüküm Kurulduğu – Mahkemece Yeniden Oluşturulacak Uzman Teknik Bilirkişi Kurulundan Sözleşme Hakedişler Yazışmalar ve Dosya Kapsamı Değerlendirilerek İşin Fesih Tarihindeki Tamamlanma Oranı İdarenin Fesihteki Haklılık Durumu Yapım İşleri Genel Şartnamesine Göre Hakedişlerden Kesinti Yapılıp Yapılmadığı ve Hakedişlerin Yüklenici Aleyhine Kesinleşip Kesinleşmediği Konularında Rapor Alınması Gerektiği ) • BİLİRKİŞİ RAPORLARI ARASINDA ÇELİŞKİNİN GİDERİLMESİ ( Mahkemece Yeniden Oluşturulacak Uzman Teknik Bilirkişi Kurulundan Sözleşme Hakedişler Yazışmalar ve Dosya Kapsamı Değerlendirilerek İşin Fesih Tarihindeki Tamamlanma Oranı İdarenin Fesihteki Haklılık Durumu Yapım İşleri Genel Şartnamesine Göre Hakedişlerden Kesinti Yapılıp Yapılmadığı ve Hakedişlerin Yüklenici Aleyhine Kesinleşip Kesinleşmediği Konularında Rapor Alınması Gerektiği ) • İŞİN ZAMANINDA TAMAMLANMAMASI ( Uzman Teknik Bilirkişi Kurulundan Sözleşme Hakedişler Yazışmalar ve Dosya Kapsamı Değerlendirilerek İşin Fesih Tarihindeki Tamamlanma Oranı İdarenin Fesihteki Haklılık Durumu Yapım İşleri Genel Şartnamesine Göre Hakedişlerden Kesinti Yapılıp Yapılmadığı ve Hakedişlerin Yüklenici Aleyhine Kesinleşip Kesinleşmediği Konularında Rapor Alınması ve Değerlendirilmek Suretiyle Ulaşılacak Sonuca Uygun Karar Verilmesi Gerektiği )

YARGITAY 23. HUKUK DAİRESİ E. 2013/1452 K. 2013/4306 T. 21.6.2013 • TAPU İPTALİ VE TESCİL ( Taraflar Arasındaki Sözleşmede Ruhsat Alınması ve İşe Başlanması İçin Belirli Bir Vade Kararlaştırılmayıp Arsa Sahiplerince Bu Konuda Yükleniciye Gönderilen İhtarnamenin Tebliğ Edilemediği – Daha Sonrasında da Yüklenicinin İşe Başlaması Yönünde Uyarı Amaçlı Herhangi Bir Bildirimde Bulunulmadığı/Davanın Reddi Gerektiği ) • ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN FESHİ ( Yüklenicinin İşe Zamanında Başlamaması Sebebiyle – Oluşan Gecikme Yüzünden Bütün Tahminlere Göre Yüklenicinin İşi Zamanında Bitiremeyeceğinin Açıkça Anlaşılması Gerektiği/Mahkemece İşin Kararlaştırılan Vadede Tamamlanabileceğinin Tespit Edildiği/İstemin Reddi Gerektiği ) • YÜKLENİCİNİN İŞE ZAMANINDA BAŞLAMAMASI ( Sebebiyle Arsa Sahibinin Erken Fesih İsteminde Bulunabilmesi İçin Oluşan Gecikme Yüzünden Bütün Tahminlere Göre Yüklenicinin İşi Zamanında Bitiremeyeceğinin Açıkça Anlaşılması Gerektiği – Bu Şart Gerçekleşmediğinden Sözleşmenin Feshi ve Tapu İptali ve Tescil İstemli Davanın Reddi Gerektiği ) • İHTARNAME ( Arsa Sahiplerince Ruhsat Alınması ve İşe Başlanması Konusunda Yükleniciye Gönderilen İhtarnamenin Tebliğ Edilemediği – Daha Sonrasında da Yüklenicinin İşe Başlaması Yönünde Uyarı Amaçlı Herhangi Bir Bildirimde Bulunulmadığı/Sözleşmenin Feshi ve Tapu İptali ve Tescil İsteminin Reddi Gerektiği )

YARGITAY 6. HUKUK DAİRESİ E. 2022/735 K. 2023/506 T. 9.2.2023 • ESER SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN AYIP NEDENİYLE SÖZLEŞMEDEN DÖNME VE BEDEL İADESİ ( Mahkemece Hükme Esas Alınan Rapor Denetime Elverişsiz Olup Yeniden Seçilecek Tıbbi Cihazlar Konusunda Uzman Bilirkişi Kurulundan Teslim Tarihindeki Teknolojik İmkanlar ve Tekniğin Bilinen Kurallarına Göre Anjiyografi Cihazındaki Ayıbın Niteliği Ve Derecesine İlişkin İlke ve Kurallar da Gözetilerek Gerekçeli Rapor Alınması Gereği ) • AYIPLI İFA ( Eser Sözleşmesinden Dönme Hakkının Kullanılması Üzerine Ödenen İş Bedelinin İadesi İstemi – Sözleşmeye Konu Anjiyo Cihazının Gerekli Vasıfları Taşımadığı Ayıplı Olduğu Yüklenici Davalının Ağır Kusur ve Kastı Neticesinde İfanın Yerine Getirilemediği İddiası/Eserin Daima O Çeşit Bir Eserin Mutat Olarak Tabi Olacağı Kullanıma Elverişli Şekilde İmal Edilerek Teslim Edilmesi Gerektiği ve Yüklenicinin Eseri İmal Ederken Fennin ve Tekniğin Gereklerine İşin Yapıldığı Sırada Tekniğin Bilinen Kurallarına Sözleşme ile Eklerine Uyması Gerektiği ) • BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DENETİME ELVERİŞLİ OLMA ZORUNLULUĞU ( Hükme Esas Alınan Bilirkişi Raporunun Ayıbın Niteliği ve Derecesinin Belirlenebilmesi Bakımından Kurallara Uygun Olarak ve Somut Olayın Özellikleri Dikkate Alınarak Düzenlenmediği/Mahkemece Yeniden Seçilecek Tıbbi Cihazlar Konusunda Uzman Bilirkişi Kurulundan Teslim Tarihindeki Teknolojik İmkanlar Işığında Anjiyografi Cihazındaki Ayıbın Niteliği ve Derecesine İlişkin Kurallar Gözetilerek Gerekçeli ve Denetime Elverişli Rapor Aldırılmadan Hüküm Kurulmasının İsabetsiz Olduğu ) • SEÇİMLİK HAK ( Ayıplı İfa İddiasına Dayalı Alacak – Mahkemece Davacı ve Birleşen Dosya Davalısı İş Sahibinin Mülga 818 SK Md.360’ta Belirtilen Seçimlik Haklardan Hangisini Kullanmakta Haklı Olduğunun Belirlenip Değerlendirilmek Suretiyle Asıl ve Birleşen Davada Sonucuna Uygun Bir Karar Verilmesi Gerekirken Yetersiz Bilirkişi Raporuna Dayanılarak Karar Verilmesinin Hukuka Aykırı Olduğu )

YARGITAY 6. HUKUK DAİRESİ E. 2022/3514 K. 2023/3330 T. 17.10.2023 • ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN GERİYE ETKİLİ FESHİ İLE TAPU İPTALİ VE TESCİL ( Yüklenicinin Açtığı Asliye Hukuk Mahkemesi’nin Yetki ve Süre Talepli Dava Dosyasından Tanzim Edilen Bilirkişi Raporu İle Toplam İnşaat Süresinin 43 Ay Olarak Tespit Edilmiş Olması Karşısında Yapı Ruhsatı Mimari Projesi Vs. Hazırlık İşlemleri Dahi Henüz Gerçekleştirilmemiş Olan İnşaatın Mahkemece Tespiti Yapılan 9 Aylık Sürede Bitirilemeyeceği Hususu İzahtan Vareste Olup Mahkemece Davacı Arsa Sahiplerinin Sözleşmenin Geriye Etkili Feshi Talebinin Yerinden Olduğu Gerekçesiyle Davanın Kabulüne Karar Verilmesi Gerektiği ) • YÜKLENİCİ TARAFINDAN EDİMİN İFASINA YÖNELİK HİÇBİR İŞLEM YAPILMADIĞI ARSA SAHİPLERİNE VE İLGİLİ MERCİLERE BAŞVURUDA BULUNULMADIĞI ( Tapu İptali ve Tescil – Yüklenicinin Açtığı Asliye Hukuk Mahkemesi’nin Yetki ve Süre Talepli Dava Dosyasından Tanzim Edilen Bilirkişi Raporu İle Toplam İnşaat Süresinin 43 Ay Olarak Tespit Edilmiş Olması Karşısında Yapı Ruhsatı Mimari Projesi Vs. Hazırlık İşlemleri Dahi Henüz Gerçekleştirilmemiş Olan İnşaatın Mahkemece Tespiti Yapılan 9 Aylık Sürede Bitirilemeyeceği Hususu İzahtan Vareste Olup Mahkemece Davacı Arsa Sahiplerinin Sözleşmenin Geriye Etkili Feshi Talebinin Yerinden Olduğu )

ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 27. HUKUK DAİRESİ E. 2023/1299 K. 2024/636 T. 16.7.2024 • ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN FESHİ ( Sözleşmenin Feshedilmesinin Tarafların İradesi ile veya Mahkeme Kararı ile Mümkün Olduğu/Feshin Tek Taraflı Beyan ile Gerçekleşemeyeceği – Davacının Talebinin Açıklattırılması Sözleşmenin Feshinin Talep Edildiğinin Belirtilmesi Halinde Sözleşme Bedeli Üzerinden Harç İkmal Edilerek ve Taraflar Tacir Olmakla Arabuluculuk Dava Şartı da Değerlendirilmek Suretiyle Dava Şartının Gerçekleştiğinin Anlaşılması Durumunda Sözleşmenin Feshi Konusunda da Bir Karar Verilmesi Gerekirken Belirtilen Hususlara İlişkin Hiçbir İnceleme ve Değerlendirme Yapılmaksızın Karar Verilmesinin Doğru Olmadığı ) • TEK TARAFLI FESİH BEYANI ( Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi/Feshin Tek Taraflı Beyan ile Gerçekleşemeyeceği – Davacının Talebinin Açıklattırılması Sözleşmenin Feshinin Talep Edildiğinin Belirtilmesi Halinde Sözleşme Bedeli Üzerinden Harç İkmal Edilerek ve Taraflar Tacir Olmakla Arabuluculuk Dava Şartı da Değerlendirilmek Suretiyle Dava Şartının Gerçekleştiğinin Anlaşılması Durumunda Sözleşmenin Feshi Konusunda da Bir Karar Verilmesi Gerekirken Belirtilen Hususlara İlişkin Hiçbir İnceleme ve Değerlendirme Yapılmaksızın Karar Verilmesinin İsabetsizliği )

SAKARYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 5. HUKUK DAİRESİ E. 2021/1068 K. 2021/1271 T. 24.12.2021 • ESER SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN ALACAK VE KAR KAYBININ TAZMİNİ İSTEMİ ( Yüklenici Tarafından Yapılan İmalatın Sözleşme Kapmasına Uygun Olup Olmadığı Yapılan ve Teslim Edilen İşin İş Sahibinin Yararına Olup Davalı Yararına Kullanılabilecek Olup Olmadığı Teslim Edilen İşi Kabul Etmemede Geçerli Sebebi Olup Olmadığı İşin Ayıplı Olup Olmadığının Tespiti ile Davalının Sözleşmeyi Feshetmesinde Davacının Kusurlu Olup Olmadığının Belirlenmesi Buna Göre de Davacının Kusursuz Kabul Edilmesi Halinde Kar Kaybı Hesabı Yaptırılarak Hüküm Kurulması Gerektiği ) • KESİNTİ YÖNTEMİ ( Yüklenicinin İşi Tamamlayamaması Nedeniyle Yapmaktan Kurtulduğu Giderler ile Başka Bir İş Yaparak Kazandığı veya Kazanmaktan Bilerek Kaçındığı Yararlar Sözleşme Bedelinden Düşülmek Suretiyle Yüklenicinin Olumlu Zarar Kapsamındaki Kâr Kaybının Bulunması Gerektiği – Mahkemece Kesinti Yöntemine Göre Davacının Müspet Zararının Hesaplanması Sonucuna Göre Karar Verilmesi Gerektiği ) • KUSURUN TESPİTİ ( Yüklenici Tarafından Yapılan İmalatın Sözleşme Kapmasına Uygun Olup Olmadığı Yapılan ve Teslim Edilen İşin İş Sahibinin Yararına Olup Davalı Yararına Kullanılabilecek Olup Olmadığı Teslim Edilen İşi Kabul Etmemede Geçerli Sebebi Olup Olmadığı İşin Ayıplı Olup Olmadığının Tespiti ile Davalının Sözleşmeyi Feshetmesinde Davacının Kusurlu Olup Olmadığının Belirlenmesi Gerektiği – Davacının Kusursuz Kabul Edilmesi Halinde Kar Kaybı Hesabı Yaptırılıp Hüküm Kurulması Gerektiği )

İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 14. HUKUK DAİRESİ E. 2021/1509 K. 2024/506 T. 28.3.2024 • ESER SÖZLEŞMESİNİN YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜ SONUCU FESHİ NEDENİYLE UĞRANILAN MENFİ ZARAR CEZAİ ŞART ALACAĞI VE HATALI İMALAT BEDELİNİN TAHSİLİ ( Mahkemece Fesih Tarihi İtibariyle Yüklenici Tarafından Tamamlanmamış Olan İşlerin Sözleşmeyle Kararlaştırılan Teslim Tarihine Kadar Bitirilip Teslim Edilmesinin Mümkün Olup Olmadığı Gerekirse Bilirkişi Kurulundan Ek Rapor Alınarak Saptanması TBK 473. Maddesi de Gözetilerek Davacı İş Sahibinin Sözleşmeyi Feshetmekte Haklı Olup Olmadığının Gerekçeli Kararda Tartışılması Gereği ) • SÖZLEŞMENİN FESHİ ( Eser Sözleşmesinin Yüklenicinin Temerrüdü Sonucu Feshi Nedeniyle Uğranılan Menfi Zarar Cezai Şart Alacağı ve Hatalı İmalat Bedeli – Davacının Sözleşmeyi Haklı Nedenle Feshettiğinin Anlaşılması Halinde Davalı Yüklenici Tarafından Tamamlanmayan İşin Bir Başka Yükleniciye Yaptırılmış Olması Nedeniyle Davacının Zararının Doğup Doğmadığı Kalan İşin Başka Yükleniciye Daha Yüksek Bedelle Yaptırılıp Yaptırılmadığı Varsa Zarar Miktarı Yönünden De Bilirkişi Kuruldan Ek Rapor Alınması Gereği )

 Av. İltan Ekmekçioğlu